Kto przynosi prezenty na Boże Narodzenie?
Kto daje prezenty pod choinkę? To pytanie ma dużo różnych odpowiedzi, a wszystko zależy od miejsca w którym je zadamy. Odpowiedź będzie się różni nie tylko w poszczególnych częściach świata, ale także w zależności od regionu Polski.
Już teraz poznaj wszystkie osoby odpowiedzialne za prezenty w okresie świątecznym zarówno w Polsce jak i na świecie i dowiedz się kto przynosi prezenty na Boże Narodzenie oraz na Mikołajki.
O ile tradycja mikołajkowa jest starsza, boś i3fs średniowiecza tak prezenty świąteczne to stosunkowo młode zwyczaj, który w Polsce upowszechnił upowszechnił dopiero w XIX wieku.
Kto przynosi prezenty pod choinkę a kto na Mikołajki? Poznaj wszystkie możliwe odpowiedzi!
Kto przynosi prezenty w Polsce?
Pytanie kto w Polsce przynosi prezenty pod choinkę nie jest wcale takie bezzasadne, ponieważ panuje u nas dość duże rozdrobnienie. Tradycje przenikają się wzajemnie co powoduje, że za prezenty w grudniu odpowiadają u nas takie osoby i postaci jak:
- Święty Mikołaj,
- Gwiazdor,
- Dzieciątko,
- Gwiazdka,
- Aniołek,
- Dziadek Mróz
Kto w Polsce przynosi prezenty najczęściej? To zależy od okazji. 6 grudnia rządzi bezapelacyjnie Święty Mikołaj. Z kolei 24 grudnia pojawią się problem, nie nie ma wyraźnego faworyta.
Czy we wszystkich regionach Polski prezenty pod choinkę przynosi Mikołaj? Zdecydowanie nie! I może być nawet tak, że nie znajdziemy go na pierwszym miejscu. Chociaż upowszechnianie się kultury amerykańskiej może to niedługo zmienić. Jednak nadal dużo do powiedzenia (a raczej dużo prezentów do rozdania) ma Gwiazdka, Aniołek czy Dziadek Mróz.
Kto przynosi prezenty pod choinkę w różnych regionach polski?
Polska ma bardzo bogatą tradycję związaną z prezentami świątecznymi i mikołajkowymi o czym świadczy chociażby liczba osób i postaci, które przynoszą te upominki.
Święty Mikołaj raczej kojarzony jest z 6 grudnia, jednak w niektórych regionach przynosi prezenty w Wigilię czy nawet bożonarodzeniowy poranek, na modłę amerykańską.
Dla ułatwienia rozpisaliśmy „sprawców” prezentów ze względu na regionach Polski:
- Święty Mikołaj – miejscowo niemal cała Polska, głównie północ i centrum kraju
- Gwiazdor – Wielkopolska,
- Dzieciątko – Górny Śląsk, Opolskie
- Gwiazdka – Opolszczyzna, Małopolska, Dolny Śląsk
- Aniołek – południe Polski, Śląsk Cieszyński, Małopolska
- Dziadek Mróz – wschodnie krańce Polski
- Krasnoludki – Roztocze, Dolina Sanu
A kto przynosi prezenty w Wielkopolsce? To Gwiazdor, staruszek z długą brodą, odziany w baranicę i futrzaną czapę. Dla grzecznych dzieci ma worek pełen prezentów, a dla tych którzy nie zasłużyli przynosi rózgę. Wielkopolski Gwiazdor symbolizuje mędrców, którzy przynieśli dary do nowonarodzonego Dzieciątka.
Gwiazdor działa nie tylko w Wielkopolsce ale także na ziemi Lubuskiej, Kaszubach, Kujawach czy Warmii.
Kto przynosi prezenty na Śląsku? Tradycja Górnego Śląska głosi, że prezenty przynosi Dzieciątko, symbol narodzonego Jezusa. A gdzie Aniołek przynosi prezenty? W Małopolsce i na Podkarpaciu. Choć to nie jedyne osoby i postaci, które działają na tych terenach.
Poniżej przedstawimy dokładnie każdą z nich, nie tylko znanych w polskiej ale także światowej kulturze.
Kto przynosi prezenty 24 grudnia?
Kto przynosi prezenty na Boże Narodzenie, czyli w dniu 24 lub 25 grudnia? W Polsce takich postaci jest wiele a wszystko zależy od regionu. Wszystkie postaci wraz z podziałem na zasięg ich występowania opisaliśmy już powyżej.
Tradycyjnie przyjmuje się, że Święty Mikołaj przynosi prezenty 6 grudnia a 24 i 25 już odpoczywa w swojej siedzibie w Laponii.
Jednak to kto przynosi prezenty pod choinkę ulega zmianie wraz z upowszechnianiem się zwyczajów zachodnich. I tak coraz częściej prezenty na święta Bożego Narodzenia przynosi Święty Mikołaj.
Kto przynosi prezenty 6 grudnia?
A kto daje prezenty 6 grudnia? Powszechnie panującym przekonaniem jest to, że wówczas dzieci odwiedza Święty Mikołaj, ten sam, który przynosi niektórym prezenty pod choinkę.
Kto przynosi prezenty w różnych krajach?
Zwyczaje świąteczne są bardzo różne jednak łączy je jedno – prezenty! W zależności od kraju a nawet regionu odpowiedź na pytanie kto przynosi prezenty pod choinkę może być inna.
Tutaj dowiesz się kto przynosi prezenty na święta Bożego Narodzenia w poszczególnych częściach świata, w Europie i na całym świecie.
Święty Mikołaj (Père Noël, Father Christmas, Weihnachtsmann, Kerstman):
Polska, Rumunia, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Turcja, Irlandia, Włochy, USA, Australia, Afganistan, Albania, Andora, Belgia, Argentyna, Boliwia, Kanada, Chile, Kolumbia, Kostaryka, Ekwador, Egipt, Indie, Indonezja, Iran, Japonia, Korea Południowa, Peru, RPA i w wielu częściach innych państw.
Bez wątpienia najpopularniejszą osobą odpowiedzialną za prezenty pod choinką jest Święty Mikołaj. Starszy, siwy pan z białą brodą. Ubrany w czerwony strój trzyma w ręku worek pełen prezentów, które roznosi korzystając ze swoich magicznych reniferów.
Według różnych tradycji Mikołaj mieszka w Laponii, gdzieś na Biegunie Północnym czy w Kanadzie. Jego pierwowzorem jest Święty Mikołaj z Miry, miasta na terenie Turcji.
Obecna wersja Mikołaja została wykreowana przez kulturę zachodnią, głównie amerykańską. W Polsce jak I w większości państw europejskich Mikołaj przynosi prezenty 6 grudnia. Jednak za Oceanem i coraz częściej w Europie Mikołaj przychodzi 25 grudnia.
Kanakaloka: Hawaje
Tradycja bożonarodzeniowa jest obecna na całym świecie, także w odległych, tropikalnych Hawajach. Kanakaloka to festiwal, który dotarł na wyspy za sprawą misjonarzy, około 1820 roku.
Przed tą datą święta trwały 4 miesiąca w czasie których zabronione były wszelkie wojny.
Obecnie obchody Bożego Narodzenia na Hawajach są bardzo podobne do tych zachodnich. Stawia się i ozdabia drzewka świąteczne, spożywa się odświętny posiłek, gra na gitarze czy ukulele.
Jest też Mikołaj który przynosi prezenty. Jednak zamiast sań ma kajak zaprzężony w delfiny a zamiast czerwonego wdzianka hawajskie spodenki w kwiaty.
Sinterklaas: Holandia, Belgia
W krajach Beneluksu odpowiednikiem Świętego Mikołaja jest Sinterklaas, który przynosi prezenty 5 lub 6 grudnia. Co ciekawe na wyspę Curaçao Sinterklaas przybywa tydzień później, statkiem.
Holenderskie dzieci wierzą, że Sinterklaas przybywa z Hiszpanii, zawsze za pomocą statku parowego w pierwszą sobotę po Dniu Świętego Marcina, a więc w połowie listopada. Jest to sygnał, żeby wywiesić przy łóżku bucik czy skarpetę, do której Sinterklaas będzie wkładał drobne upominki.
Natomiast główny prezent zostanie doręczony 6 grudnia, oczywiście tylko grzeczbym dzieciom. 6 grudnia Sinterklaas opuszcza Holanfie, by powróci za rok.
Z wyglądu przypomina niemal do złudzenia naszego świętego Mikołaja.
Shengdan laoren: Chiny
Choć Chiny nie są chrześcijańskim krajem to adaptują na swoje potrzeby wiele zachodnich świąt czy zwyczajów. Nie inaczej jest ze świętami Bożego Narodzenia i Świętym Mikołajem.
Dotyczy to głównie młodych ludzi, którzy organizują świąteczne przyjęcia, ubierają choinki czy obdarowują się prezentami. Chińskie święta przypominają bardziej Walentynki, bo zwykle świętuje się je we dwoje.
Tradycja staje się dawanie jabłek jako prezent bożonarodzeniowy, zamiast kolęd śpiewa się Jingle Bells.
Krampus: Austria, południe Niemiec, Chorwacja, Słowenia
A kto daje prezenty niegrzecznym dzieciom w Austrii, Niemczech czy Chorwacji? To starszy Krampus, towarzysz Świętego Mikołaja.
Krampus to pół koza pół demon, który wyglądem przypomina kozę, na głowie ma rogi, przenikliwe ślepia i czerwony jęzor. Nosi przy sobie narzędzia tortur tak jak rózgi, łańcuchy czy baty. Krampus Nacht, czyli święto Krampusa przypada na 5 grudnia, dzięki przed Mikołajkami.
Trzej Królowie (Tres Reyes Magos): Hiszpania, Portugalia
Na Półwyspie Iberyjskim żywa jest tradycja według której prezenty świąteczne przynoszą Trzej Królowie, oczywiście 6 stycznia, w dniu ich święta.
Zwyczaj wynika oczywiście z tradycji według której każdy z mędrców przyniósł Dzieciątku inny dar, Kacper – kadzidło, Melchior – złoto a Baltazar mirrę.
Trzej Królowie przynoszą prezenty dla grzecznych dzieci, a dla tych niegrzecznych węgiel, podobnie jak włoska Befana.
Dziadek Mróz (Дед Мороз – Ded Moroz, Dedushka Moroz, Djed Božićnjak): Rosja, Gruzja, Białoruś, Azerbejdżan, Tadżykistan, Uzbekistan, Kirgistan, Ukraina, i częściowo w Polsce, Słowenii, Bośni i Hercegowinie, Albanii, Serbii, Bułgarii
A kto przynosi prezenty pod choinkę na wschodzie Europy? To oczywiście Dziadek Mróz, którego można spotkać także w tradycji wschodnich krańców Polski.
Z wyglądy przypomina Świętego Mikołaja, a odróżnia go kolor płaszcza, który nie jest czerwony a niebieski i bardzo długi. Na głowie ma futrzaną czapę – uszankę, podpiera się kosturem a jego sanie ciągną trzy konie, a nie renifery.
Dlatego musi poruszać się po zimie, jego zaprzęg nie potrafi latać. Prezenty przynosi wchodzą przez drzwi a nie przez komin.
Jego nieodłączną towarzyszką jest Śnieżynka, jego wnuczką, która jest młodą, piękną dziewczyną z długim warkoczem.
Dziadek Mróz odwiedza dzieci 1 stycznia, w Nowy Rok.
Befana: Włochy
Wyjątkowe pod względem tego kto przynosi prezenty na Boże Narodzenie są Włochy. W niektórych częściach Italii podarunki to działka czarownicy o imieniu Befana.
Wyglądem przypomina klasyczną wiedźmę, lata na miotle, na głowie ma spiczastą czapkę, haczykowaty nos.
Jak chce legenda Trzej Królowie zmierzając do Betlejem zgubili drogę, noclegu udzieliła im Befana w zamian za co zaprosili ją do udziału w wyprawie. Niezdecydowana w pierwszym momencie odmówiła.
Jednak po odjeździe mędrców zmieniła zdanie i wyruszyła za nimi. Jednak nie znając drogi nigdy nie trafiła do Betlejem i do dziś poszukuje właściwej drogi.
Befana przynosi prezenty w nocy z 5 na 6 stycznia. Dla grzecznych dzieci ma piękne prezenty a dla tych drugich węgiel.
Gwiazdor: Polska Zachodnia
Na zachodzie Polski za prezenty świąteczne odpowiedzialny jest Gwiazdor. To jedna z fikcyjnych postaci, które wchodziły w skład grup kolędników. Gwiazdor nosił baranicę czyli długi kożuch barani a na głowie miał futrzaną czapkę. Twarz miał umazaną sadzą albo zakrytą maską.
W worku nosił prezenty dla grzecznych dzieci oraz rózgę dla tych niesfornych. Podczas wizyty przepytywał dzieci z pacierza, pytał o dóbr uczynki I sprawowanie. Tradycja związana z kolędowaniem nadal jest żywa w wielu częściach Polski, a w jej zachodnich częściach Gwiazdor przynosi prezenty.
Dzieciątko (Ježíšek, Christkind, Gesù bambino, El Niño Diós, ): Czechy, Słowacja, Węgry, południe Niemiec, Argentyna, Polska – Śląsk
Dzieciątko przynosi prezenty świąteczne na Górnym Śląsku, ale także w niektórych regionach Niemiec, Czech, Słowacji, Węgier i Argentyny. Dzieciątko to oczywiście symbol nowonarodzonego Jezusa Chrystusa.
Spór o to kto przynosi prezenty na Boże Narodzenie – Dzieciątko czy Święty Mikołaj był i może nadal jest śladem rywalizacji katolików oraz protestantów. W pierwszym przypadku uznaje się, że prezentami obdarowuje Dzieciątko, protestanci wierzą raczej w Świętego Mikołaja.
Świąteczne Skrzaty: Norwegia, Szwecja
Julenissen to obecnie odpowiednik Świętego Mikołaja l, który jest bardzo podobny do amerykańskiego wyobrażenia o tym Świętym. Jednak zgodnie z tradycją Julenissen to świąteczny krasnoludek, który ma swoje korzenie w norweskich krasnoludkach, które rzekomo miały kręcić się wokół gospodarstw domowych.
Skrzatów może być kilka, są ubrane w zwykłe szare ubrania i noszą czerwone czapki a więc jest to najważniejsze do dawnych strojów norweskich rolników. Ze Świętym Mikołajem łączy je bujną, siwą brodę.
13 Krasnoludków (Jólasveinar): Islandia
Na Islandii wciąż żywa jest tradycja mówiąca o tym, że prezenty skwatevxne to sprawka skrzatów. Jest ich 13 i dzieci otrzymują prezenty od każdego z nich. A więc łatwo policzyć, że upominków jest dokładnie 13. Super, no nie?
Pierwszy skrzat odwiedza dzieci już w nocy z 11 na 12 grudnia. Kolejny pojawia się następnej i tak aż do 24 grudnia. Jólasveinar bo tak nazywane są świąteczne skrzaty przynoszą nie tylko prezenty, mogą też ukarać. Niegrzeczne dzieci otrzymują od nich surowego ziemniaka.
Świąteczny Kozioł (Joulupukki): Finlandia
Ten kto przynosi prezenty pod choinkę zazwyczaj kojarzony jest z miłym, dobrym i pogodnym. Jednak w Finlandii jest, a raczej było zupełnie na odwrót. Joulupukki to mityczna postać, którą wyglądem przypomina kozła. Tradycja jest bardzo stara i obecnie kozła niemal całkowicie wyparł amerykański Święty Mikołaj.
Jednak zgodnie z tradycją Joulupukki był straszna postacią, która raczej skupiała się na straszeniu niegrzecznych dzieci niż nagradzaniu grzecznych.
Postać pochodzi z fińskiej tradycji, gdzie przebierano się za kozła i chodzono od domu do domu śpiewając i grając licząc na resztki ze świątecznego stołu.
Gwiazdka: Polska – Opolszczyzna, Małopolska, Dolny Śląsk
Inny zwyczaj panuje na Opolszczyźnie, Małopolsce czy Dolnym Śląsku. Tam prezenty świąteczne przynosi Gwiazdka, a u niektórych w moment pojawienia się pierwszej gwiazdki na niebie jest sygnałem do otwierania prezentów.
Prawdopodobnie zwyczaj ten ma związek z Gwiazdą Betlejemską, która kierowała Trzech Króli do Dzieciątka.
Aniołek: Polska – Małopolska i Śląsk Cieszyński
A gdzie Aniołek przynosi prezenty? Na południu Polski, głównie w Małopolsce i na Śląsku Cieszyński. Aniołowie pełnią ważną rolę w wierze chrześcijańskiej, są posłańcami samego Boga, opiekują się ludźmi, doradzają im czy przekazują wolę Boga.
A 24 grudnia przynoszą prezenty i kładą je pod świątecznym drzewkiem.
Święty Bazyli: Grecja, Cypr
Kto przynosi prezenty na Boże Narodzenie w Grecji i na Cyprze? To Święty Bazyli, który przynosi podarki w Nowy Rok. Tak, greckie dzieci nie znajdują prezentów pod choinką a muszą czekać na nie aż do 1 stycznia.
Święty Bazyli był biskupem, który poświęcił swoje życie na pomocy potrzebującym, podobnie jak Święty Mikołaj. W dniu jego święta, czyli właśnie 1 stycznia ludzie obdarowują się upominkami, a sam Święty Bazyli jest także patronem Nowego Roku.
